Instytut Rozwoju Oświaty zaprasza na ogólnopolską olimpiadę PIONIER z biologii. Olimpiada przeznaczona jest dla uczniów klas V-VIII szkół podstawowych, którzy pragną sprawdzić swoją wiedzę i umiejętności z biologii.
Olimpiada odbędzie się 10.12.2021 r. Oprócz olimpiady z biologii, w dniach 06.12.2021 r. – 10.12.2021 r. odbędą się również olimpiady z języka polskiego, matematyki, języka angielskiego, historii, przyrody, geografii, chemii i fizyki.
Olimpiada ma formę testu składającego się z 30 pytań. Do każdego pytania podane jest 4 odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. Za udzielenie prawidłowej odpowiedzi każdy uczeń otrzymuje 1 pkt., za zaznaczenie błędnej odpowiedzi (-1) pkt. Nieudzielenie odpowiedzi powoduje, że na konto ucznia zapisywanych jest 0 pkt. Czas trwania testu jest określony przez IRO i nie może być przekraczany. Wynosi on 60 minut + 10 minut sprawy organizacyjne.
Wszyscy uczestnicy olimpiady z biologii otrzymają dyplomy uznania, a najlepsi zostaną uhonorowani dyplomami laureata oraz nagrodami książkowymi. Ponadto szkolny koordynator olimpiady otrzyma stosowne zaświadczenie informujące o przeprowadzeniu ogólnopolskiej olimpiady przedmiotowej.
Ulotka informacyjna - IRO Pionier
ZAKRES TEMATYCZNY
- podstawowe grupy związków chemicznych w organizmie żywym,
- woda i jej znaczenie w organizmie,
- składniki mineralne.
- funkcje i znaczenie komórki zwierzęcej,
- budowa komórki,
- różne rodzaje komórek zwierzęcych.
- funkcje i znaczenie komórki roślinnej,
- budowa komórki,
- różne rodzaje komórek roślinnych.
- budowa komórki,
- funkcje składników komórki.
- odżywianie:
- samożywność,
- fotosynteza (substraty i produkty, warunki przebiegu fotosyntezy, czynniki wpływające na intensywność fotosyntezy),
- cudzożywność (podział organizmów oraz ich przykłady), - oddychanie:
- sposoby oddychania organizmów (oddychanie tlenowe, fermentacja, substraty i produkty), - rozmnażanie:
- rozmnażanie płciowe i bezpłciowe.
- zadania systematyki,
- królestwa organizmów,
- gatunek podstawowa jednostka klasyfikacji,
- jednostki klasyfikacji biologicznej.
- tkanki zwierzęce: nabłonkowa, mięśniowa, łączna, nerwowa; cechy poszczególnych tkanek, budowa neuronu, komórki mięśniowej, rodzaje nabłonków i lokalizacja podstawowych rodzajów nabłonków w ciele człowieka (nabłonek jednowarstwowy i wielowarstwowy); porównanie tkanki mięśniowej gładkiej, poprzecznie - prążkowanej szkieletowej i sercowej,
- przystosowanie tkanek do pełnionych funkcji,
- rozmieszczenie poszczególnych tkanek w organizmie.
- parzydełkowce - środowisko i tryb życia,
- cechy budowy morfologicznej parzydełkowców,
- cechy wspólne tej grupy zwierząt,
- znaczenie parzydełkowców w przyrodzie i dla człowieka,
- płazińce - cechy i budowa zewnętrzna,
- przystosowania morfologiczne i anatomiczne tasiemca do pasożytnictwa,
- choroby pasożytnicze wywoływane przez płazińce,
- profilaktyka zakażenia tasiemcami,
- przegląd płazińców (wirki, tasiemce, przywry i ich przykłady) oraz ich znaczenie w przyrodzie i dla człowieka,
- nicienie - robaki o obłym ciele,
- środowisko i tryb życia nicieni,
- cechy nicieni,
- budowa zewnętrzna i wewnętrzna nicieni,
- choroby wywoływane przez nicienie,
- profilaktyka chorób wywoływanych przez nicienie,
- przegląd nicieni i ich znaczenie w przyrodzie i dla człowieka.
- trawienie - enzymy trawienne i wchłanianie, podział i rola witamin, białek, cukrów, tłuszczy, soli mineralnych i wody, pokarm - budulec i źródło energii,
- higiena i choroby układu pokarmowego.
- charakterystyka dróg oddechowych, narządu oddechowego, mechanizm wymiany gazowej, oddychanie komórkowe, pojemność oddechowa,
- higiena i choroby układu oddechowego.
- budowa układu wydalniczego,
- etapy powstawania moczu ostatecznego,
- skład moczu,
- higiena i choroby układu wydalniczego.
- podziały komórkowe,
- ekspresja informacji genetycznej,
- cechy kodu genetycznego,
- podstawowe pojęcia w genetyce,
- budowa kwasów nukleinowych,
- rodzaje i budowa chromosomów,
- dziedziczenie cech u człowieka, w tym grup krwi; dominacja zupełna; I i II Prawo Mendla,
- podział i przyczyny zmienności, w tym: środowiskowa, rekombinacyjna i mutacyjna,
- choroby sprzężone z płcią - zadania genetyczne; hemofilia i daltonizm,
- zapis genów sprzężonych i dziedziczonych niezależnie od siebie.
- właściwości populacji i interakcje międzypopulacyjne,
- poziomy troficzne; sieci zależności pokarmowych; łańcuchy troficzne - spasania i detrytusowy,
- przegląd ekosystemów wodnych i lądowych; biomy na ziemi; strefy mórz, oceanów i jezior,
- krążenie pierwiastków i związków w przyrodzie: węgla, azotu, fosforu, wody, dwutlenku węgla,
- zagrożenia i ochrona wód, powietrza i gleby,
- sukcesja pierwotna i wtórna,
- produktywność ekosystemów; produkcja pierwotna brutto i netto.